Mạch ngừng bê tông là gì? Có thể rất nhiều bạn thắc mắc thế nào là mạch ngừng bê tông, Vì sao lại phải thi công mạch ngừng bê tông. Bài viết dưới đây chúng ta hãy cùng KCC Paint tìm hiểu và đọc qua hướng dẫn cách xử lý bê tông.
Hình 1. Mạch ngừng bê tông là gì?
Mạch ngừng bê tông là gì?
Mạch ngừng bê tông là vị trí gián đoạn kỹ thuật, đồng thời được sử dụng như mối nối trong một vài điều kiện bất khả kháng khi không thể đảm bảo tính liền mạch trong quá trình đúc bê tông.
Cách vị trí mạch ngừng này được bố trí ở một số vị trí nhất định. Tại những vị trí này lớp bê tông sẽ được đổ khi lớp bê tông trước đã đóng rắn hoàn toàn.
Nguồn gốc của mạch ngừng
Khi phần bê tông được đổ trước tại vị trí này của khối bê tông bước qua giai đoạn ninh kết và đóng rắn thì không được phép đổ thêm lớp bê tông mới lên, điều này sẽ làm phá vỡ các mối liên kết mới hình thành trong vữa bê tông.
Phải để cho lớp bê tông cũ ổn định trong khuôn đúc bê tông cho đến khi ninh kết và đóng rắn xong hoàn toàn thì mới đổ lớp bê tông tiếp. Và đây chính là nguồn gốc hình thành nên các mạch ngừng tại vị trí tạm ngưng thi công.
Mạch ngừng ảnh hưởng đến việc tính toán khối lượng của bê tông, vì vậy tốt nhất nên thi công liên tục hạn chế khả năng phải tạo mạch ngừng.
Nếu bắt buộc phải để mạch ngừng, thì vị trí của nó phải được khống chế trong giới hạn miền kết cấu có nội lực nhỏ hoặc nội lực không gây nguy hiểm cho kết cấu tại tiết diện mạch ngừng.
Cách khắc phục sự giảm yếu do mạch ngừng gây ra, ta có thể bổ sung thêm cốt thép qua cường tại vị trí mạch ngừng.
Việc thi công bê tông toàn khối trường hợp có mạch ngừng sẽ tạo ra các đợt thi công bê tông và các phân đoạn thi công bê tông không liền mạch.
Vị trí mạch ngừng là vị trí giảm yếu của kết cấu bê tông cốt thép toàn khối. Do đó kích thước của mạch ngừng phải cố gắng giảm đến mức tối đa:
Chiều dài mạch ngừng ngắn nhất có thể, mạch ngừng càng thẳng, càng ít gấp khúc càng tốt.
Bề mặt mạch ngừng phải thẳng góc với trục kết cấu để diện tích bề mặt mạch ngừng là nhỏ nhất.
.png)
Hình 2. Nguồn gốc của mạch ngừng
Lý do cắt mạch ngừng
Có 2 lý do chủ yếu để cắt mạch ngừng:
Về kỹ thuật
Khi gặp những kết cấu có hình dạng phức tạp, thì việc đổ bê tông liên tục (toàn khối) là rất khó khăn và nếu cố gắn thực hiện thì chất lượng bề mặt bê tông cũng sẽ không đạt yêu cầu. Chính vì vậy, cắt mạch ngừng là giải pháp làm giảm độ phức tạp cho các dạng công trình này.
Cắt mạch ngừng để giảm hiện tượng co ngót hay giảm ứng suất nhiệt độ do thủy hóa xi măng trong thi công bê tông khối lớn gây nứt bê tông.
Về tổ chức
Thiếu nhân lực, thiết bị thi công dẫn đến khối lượng bê tông cung cấp (Qcc) không đáp ứng được khối lượng bê tông yêu cầu (Qyc): Qcc < Qyc cho nên bắt buộc phải thi công có mạch ngừng.
Do điều kiện thời tiết thất thường, khí hậu nóng ẩm và thời gian buộc phải tạo mạch ngừng trong thi công bê tông toàn khối.
Muốn tăng tỷ số quay vòng ván khuôn thì phải phân đoạn thi công và tạo mạch ngừng để tối ưu chi phí.
.png)
Hình 3. Những lý do cắt mạch ngừng thường gặp
Xác định thời gian và vị trí mạch ngừng
Xác định thời gian mạch ngừng
Không được để mạch ngừng trong thời gian thi công bê tông toàn khối quá dài hay quá ngắn.
Mạch ngừng là ranh giới giữa lớp bê tông mới và bê tông cũ tạo nên hai cường độ khác nhau (R1: cường độ lớp bê tông cũ; R2: cường độ lớp bê tông mới).
Nếu như để thời gian mạch ngừng quá dài thì R1 > R2 sẽ làm giảm khả năng bám dính giữa 2 lớp trước và sau. Nếu thời gian mạch ngừng R1 quá ngắn thì lớp bê tông R2 sẽ gây nứt, sứt mẻ lớp bê tông R1.
Thời gian ngừng thích hợp nhất là t = (20 ÷ 24)h, lúc đó lớp bê tông đã đổ đạt được cường độ tối thiểu R1 = 25kg/cm2.
Vị trí mạch ngừng
Về yêu cầu chung của mạch ngừng:
Mạch ngừng phải thẳng và vuông góc với phương truyền lực nén vào kết cấu.
Sử dụng khuôn để tạo mạch ngừng đối với mạch ngừng đứng.
- Với mạch ngừng nằm ngang cần đặt ở vị trí thấp hơn đầu mút ván khuôn từ 3 – 5cm.
Vị trí chung:
- Nơi kết cấu có tiết diện thay đổi đột ngột.
- Nơi có phương chịu lực thay đổi.
- Những nơi có nội lực nhỏ, lực cắt nhỏ.
Vị trí đặt mạch ngừng của một số kết cấu thi công:
- Đối với cấu kiện chịu nén: Có thể ngừng tại bất kỳ vị trí nào thuận lợi cho thi công.
- Đối với cấu kiện chịu uốn: Không nên đặt tại vị trí quan trọng có khuynh hướng tách hai lớp bê tông ngăn cách bởi mạch ngừng trong vùng chịu kéo.
- Cấu kiện chịu cắt: Mạch ngừng phải đặt tại vị trí có lực cắt nhỏ.
- Công trình thi công có móng giật cấp: Vị trí mạch ngừng đặt ngay tại mặt thay đổi tiết diện: I – I.
- Công trình thi công giữa móng – cột: Mạch ngừng đặt tại mặt móng II – II.
- Công trình thi công giữa cột cách đáy dầm 3 – 5cm: III – III.
- Mạch ngừng thi công giữa cột – sàn: tại mặt sàn: IV – IV.
- Mạch ngừng thi công ở dầm:
Với dầm thông thường có chiều cao dầm hd < 80cm thường được đổ bê tông dầm sàn cùng lúc (toàn khối).
Với những dầm đặc biệt có chiều cao lớn hd > 80cm, nếu thi công có mạch dừng được bố trí trong dầm ở phía dưới mặt sàn một khoảng 3 – 5cm.
- Mạch ngừng thi công ở sàn:
Với sàn không sườn: thì mạch ngừng thi công có thể đặt ở bất cứ vị trí nào song song với cạnh ngắn của sàn.
Với sàn sườn: vị trí mạch ngừng phụ thuộc vào hướng đổ bêtông. Nếu hướng đổ bê tông song song với cạnh ngắn của ô sàn (hay vuông góc với cạnh dài của ô sàn), vị trí mạch ngừng được bố trí trong đoạn (1/3 ÷ 1/4). Nếu hướng đổ bê tông song song với cạnh dài của ô sàn (hay vuông góc với cạnh ngắn của ô sàn), thì vị trí mạch ngừng được bố trí trong đoạn (1/3 ÷ 2/3) Ld với ln, ld tương ứng là cạnh ngắn và ln cạnh dài của ô sàn.
- Mạch ngừng thi công ở vỏ vòm:
Khi đổ bê tông vỏ vòm nhịp nhỏ (l ≤ 12m) thì đổ liên tục, đổ đối xứng từ hai chân vòm vào đỉnh vòm.
Đối với vòm lớn (l > 15 ÷ 20m) thì đổ có mạch ngừng. Bê tông được đổ thành những dải song song từ chân đến đỉnh vòm, các mạch ngừng được bố trí song song với đường trục của vỏ vòm, nên nằm ngay tại vị trí kết cấu đỡ ván khuôn, tạo thành các khe và được chèn vữa xi măng có phụ gia chống thấm.
- Mạch ngừng thi công ở những công trình chạy dài như: đường ôtô, đường băng được bố trí chung với các khe co giãn của kết cấu đó.
.png)
Hình 4. Vị trí đặt mạch ngừng của một số kết cấu thi công
Hướng dẫn cách xử lý mạch ngừng bê tông
Mạch ngừng phải được xử lý thật kỹ để hai lớp bê tông mới và cũ bám dính vào nhau trước khi đổ lớp bê tông tiếp theo.
- Vệ sinh sạch và tưới nước xi măng lên bề mặt lớp bê tông cũ trước khi đổ bê tông mới.
- Sử dụng máy mài có gắn chổi sắt để đánh xờm bề mặt, đục bỏ những phần bê tông không đạt yêu cầu (nhất là trong mạch ngừng đứng) rồi tưới nước xi măng. Đối với mạch ngừng nằm ngang thì sau khi đánh xờm, cho một lớp vữa xi măng Mác cao dày khoảng 2 - 3cm trước khi đổ bê tông mới.
- Sử dụng các phụ gia để tăng độ kết dính cho mạch dừng.
- Đặt sẵn lưới thép tại vị trí mạch dừng trước khi thi công lớp bê tông.
Số lượng mạch ngừng thi công như nào là hợp lý?
Số lượng mạch ngừng thi công hạn chế càng ít càng tốt bởi bê tông khi được đổ toàn khối không gián đoạn vẫn tốt và đảm bảo hơn.
Cần lưu ý chất lượng thi công tại mạch ngừng trước khi đổ bê tông đợt tiếp theo để khắc phục kịp thời các khuyết điểm.
Hình 5. Số lượng mạch ngừng bê tông thế nào là hợp lý?
Trên đây là một số thông tin về mạch ngừng bê tông trong thi công. Hy vọng bài viết trên đã mang đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích trong xây dựng và vật liệu xây dựng.
